Marsz alergiczny i astma
Marsz alergiczny może się rozpocząć już w pierwszych miesiącach życia. Lekceważenie objawów chorób atopowych, może skutkować rozwojem astmy oskrzelowej. Jak sobie z tym radzić?
prof. Roman J. Nowicki – Przewodniczący Rady Naukowej PTCA
Atopia, łącznik miedzy alergią i astmą
Astma jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych. Zapaleniu towarzyszy nadreaktywność oskrzeli, czego skutkiem jest rozlane ograniczenie przepływu powietrza w płucach. Zmiany te prowadzą do nawracających ataków świszczącego oddechu, duszności, uczucia ściskania w klatce piersiowej i kaszlu. U większości pacjentów z astmą występują cechy atopii lub inne indyka tory uczulenia. To dlatego alergeny występujące zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz pomieszczeń, mogą prowokować zaostrzenia astmy. Już dawno stwierdzono silną korelację między astmą, a innymi chorobami alergicznymi.
Właśnie dlatego między innymi uczulenie na alergeny roztoczy kurzu domowego, kota, psa i grzybów pleśniowych są niezależnymi czynnikami ryzyka objawów astmatycznych u dzieci do 3. r.ż. Należy jednak podkreślić, że zależność między ekspozycją na alergen, a alergią nie jest prosta. Zależy bowiem od rodzaju alergenu, czasu ekspozycji na ten alergen, dawki, a także czynników genetycznych i środowiskowych.
Nie mniej brak leczenia lub niewłaściwe leczenie alergii, zwłaszcza alergicznego nieżytu nosa, grozi rozwojem astmy oskrzelowej. Łącznikiem między chorobami alergicznymi i astmą jest wrodzona cecha organizmu nazywana atopią. Manifestację atopii stanowi nieprawidłowa odpowiedź układu immunologicznego na powszechne antygeny środowiskowe. Głównym dowodem obecności takiego wspólnego mechanizmu immunologicznego jest ewolucja chorób alergicznych – tzw. marsz alergiczny lub inaczej marsz atopowy.
Podstawowym leczeniem przyczynowym ANN jest unikanie alergenu, płukanie nosa hipertonicznymi roztworami chlorku sodu i przyjmowanie leków, doustnych przeciwhistaminowych oraz donosowych kortykosteroidów.
Alergie i choroby układu oddechowego
Jak wyjaśniliśmy wcześniej, gdy mamy do czynienia z alergią obejmującą różne narządy, w zależności od wieku pacjenta, możemy mówić o postępującym marszu alergicznym. Ujmując rzecz w dużym skrócie, u dzieci naj częstszą manifestacją alergii jest Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) lub alergia pokarmowa, przechodząca w późniejszym wieku w alergiczny nieżyt nosa (ANN), alergie wziewne, a następnie w astmę alergiczną.
Warto zauważyć, że alergiczny nieżyt nosa, który w nomenklaturze medycznej, zaliczany jest do grupy tzw. chorób atopowych, jest istotnym czynnikiem ryzyka rozwoju astmy. Ponad 70% chorych na astmę ma objawy alergicznego nieżytu nosa, a u 20% pacjentów z ANN w dalszej kolejności dochodzi do rozwoju astmy oskrzelowej. Tak więc dobrze lecząc alergiczny nieżyt nosa, można skuteczniej kontrolować objawy astmy i zapobiec jej zaostrzeniom. ANN to zespół objawów wywołanych przez zależną od przeciwciał IgE reakcję zapalną błony śluzowej nosa, w odpowiedzi na alergen. Do tych objawów należy przede wszystkim zatkanie nosa, surowiczo-śluzowa wydzielina ściekająca po tylnej ścianie gardła, kichanie, zaburzenia powonienia oraz objawy oczne. Zdarza się, że u pacjentów występuje zapalenie zatok.
Podstawowym leczeniem przyczynowym ANN jest unikanie alergenu, płukanie nosa hipertonicznymi roztworami chlorku sodu i przyjmowanie leków, doustnych przeciwhistaminowych oraz donosowych kortykosteroidów.
Zapobieganie rozwojowi astmy oskrzelowej
Biorąc pod uwagę wskazane zależności oraz charakterystykę marszu alergicznego, śmiało można stwierdzić, że prawidłowe leczenie oraz kontrola objawów chorób z grupy „atopowych”, jest istotnym elementem w profilaktyce i zapobieganiu rozwojowi astmy oskrzelowej. Więcej informacji na temat chorób atopowych, włączając astmę oskrzelową, alergiczny nieżyt nosa czy alergiczne zapalenie spojówek, znajdziecie w bazie wiedzy Polskiego Towarzystwa Chorób Atopowych (PTCA). PTCA to Stowarzyszenie zrzeszające pacjentów oraz opiekunów pacjentów dotkniętych chorobami atopowymi. Zapraszamy na naszą stronę internetową www.ptca.pl, gdzie można się zarejestrować i zostać Członkiem Stowarzyszenia i aktywnie włączyć się w sprawy społeczności.
PTCA Patron merytoryczny akcji „Odetchnij z ulgą”