Ochrona przeciwsłoneczna w AZS

Choroby atopowe są bardzo powszechne w obecnym świecie. Zaliczane są do chorób cywilizacyjnych, a stwierdza się je u coraz młodszych pacjentów. Chorzy na Atopowe Zapalenie Skóry wymagają opieki wielospecjalistycznej (pediatra, alergolog, dermatolog, psycholog).
dr n. med. Magdalena Wołoszko – pediatra

Dermopielęgnacja

Oprócz właściwego leczenia, zarówno ogólnego, jak i zewnętrznego, należy zapewnić także odpowiednią dermopielęgnację i ochronę przed promieniami UV, ponieważ skóra osoby cierpiącej na AZS wymaga specjalistycznej ochrony przeciwsłonecznej.

Filtry chroniące przed promieniowaniem UV używane w nowoczesnych preparatach:

Rozróżniamy dwa podstawowe rodzaje filtrów chroniących skórę:

• filtry chemiczne, które pochłaniają promieniowanie UV w drodze reakcji chemicznej zachodzącej w naskórku.
• filtry mineralne (fizyczne), które jedynie odbijają i rozpraszają promieniowanie UV z powierzchni skóry, praktycznie bez wnikania w głąb naskórka. Tego rodzaju filtry polecane są dla najmłodszych dzieci oraz dla skóry alergicznej, wrażliwej, skłonnej do przesuszenia. Są one uważane za bezpieczniejsze, gdyż nie pochłaniają promieniowania UV, a co za tym idzie nie wchodzą z nim w reakcje. Najczęściej stosowane filtry fizyczne to tlenek cynku, i dwutlenek tytanu. Chroniąc, jednocześnie dbają o prawidłową kondycję naskórka.
• Można również spotkać preparaty ochronne zawierające mieszankę filtrów należących do obu wyżej wymienionych grup.

Krem z filtrem mineralnym to nie tylko bezpieczna ochrona, ale także właściwe dbanie o stan skóry. Dla dzieci, szczególnie niemowląt i przedszkolaków polecane jest stosowanie kremów z filtrami fizycznymi czyli mineralnymi. W tym wieku dzieci często miewają różne problemy skórne, wyprysk łojotokowy, atopowe zapalenie skóry. Skóra dziecięca jest delikatna, wrażliwa, a dodatkowo skóra dzieci z atopowym zapaleniem skóry wykazuje tendencje do podrażnień i przesuszenia, dlatego wymaga szczególnej ochrony oraz właściwego zabezpieczenia przed utratą nawilżenia. Specjaliści są zgodni, iż do tego typu skóry konieczne jest stosowanie preparatów o wysokiej jakości, bezpiecznych, utrzymujących odpowiednie nawilżenie skóry oraz zapobiegających powstawaniu i nasilaniu się suchości i AZS. Kremy zawierające w swoim składzie filtry fizyczne nie wysuszają skóry, zapewniając przez to dodatkową ochronę dla osób z atopowym zapaleniem skóry, podatnych na alergie na promienie słoneczne oraz filtr chemiczne. Chronią przed powstaniem poparzeń, wyprysków, podrażnień posłonecznych i odczynów fotoalergicznych.

Fotoochrona dla osób z atopowym zapaleniem skóry

Osoby cierpiące na atopowe zapalenie skóry wymagają specjalnej ochrony przeciwsłonecznej. Również pacjenci z nietolerancją promieniowania słonecznego i alergią na filtry chemiczne powinni stosować kremy z filtrami mineralnymi. Filtry mineralne o wysokiej wartości SPF (sun protection factor) tworzą na powierzchni skóry barierę ochronną przed intensywnym nasłonecznieniem, bowiem odbijają i rozpraszają promienie słoneczne, minimalizując przenikanie w głąb skóry szkodliwego promieniowania UVA/UVB, uszkadzającego DNA komórek skóry. Dodatkowo, poprzez swoje właściwości natłuszczające i odpowiednią, bogatą konsystencję, nie wysuszają skóry dbając o jej odpowiednie nawilżenie. 

Filtr fizyczny praktycznie nie wchłania się w głąb naskórka, przez co nie wchodzi w reakcję ze słońcem i nie podrażnia skóry. Preparaty te są przeznaczone do codziennego stosowania. Warto wybierać produkty z formułą dodatkowo wzbogaconą o nawilżające naturalne substancje, które znacząco wzmacniają barierę ochronną naskórna przed czynnikami zewnętrznymi, np. wiatrem, mrozem, mogącymi powodować po wstanie lub nasilenie się suchości skóry.

Co to jest promieniowanie słoneczne?

Promieniowanie słoneczne to pasma fal elektromagnetycznych o różnych długościach wyrażanych w nanometrach (nm). Promieniowanie ultrafioletowe (UV) dzielimy na:

UVA (320-400 nm) – najdłuższa długość fali, wnikają one najgłębiej w warstwy naskórka, odpowiedzialne są za rumień, fotostarzenie się skóry oraz działanie rakotwórcze. Ta długość fali wykorzystywana jest w głównej mierze w solarium.

UVB (290-320 nm) – od tych fal zależy skórna synteza witaminy D3 oraz powstanie rumienia po zbyt długiej ekspozycji skóry. Ten rodzaj promieni wykazuje działanie rakotwórcze.

UVC (<280 nm) – najkrótsze fale, zabójcze dla organizmów żywych, całkowicie zatrzymywane przez warstwę ozonową.

Co oznacza fototyp skóry i dlaczego warto znać swój? To numeryczna klasyfikacja koloru ludzkiej skóry. Podział ten determinuje jasność skóry, reakcja na działanie promieni słonecznych oraz zdolność do opalania.

 

Fototypy skóry	Reakcja na ekspozycję słoneczną
I	zawsze oparzenia, nigdy opalenizna
II	często oparzenia, czasami opalenizna
III	często oparzenia, często opalenizna
IV	rzadko oparzenia, zawsze opalenizna
V	stała umiarkowana pigmentacja (kolor brązowy)
VI	stała silna pigmentacja (kolor czarny)

 

Fototyp skóry określamy na podstawie reakcji na słońce. W Polsce większość mieszkańców ma fototyp skóry II lub III. Fototyp I jest rzadszy i stanowi około 5-7%.

Ochrona przeciwsłoneczna w AZS – podstawy bezpiecznego korzystania ze słońca

Jak powszechnie wiadomo nadmierne przebywanie na słońcu jest szkodliwe. Świadomy rodzic wie o konieczności unikania ekspozycji na słońce szczególnie niemowląt i dzieci ze względu na ryzyko udarów cieplnych, oparzeń słonecznych. Dzieci z problemami skórnymi, w tym cierpiące na atopowe zapalenie skóry i ich opiekunowie borykają się jeszcze z dodatkowymi aspektami ekspozycji na słońce, jak nasilenie przesuszeń, podrażnień, powstanie nowych zmian zapalnych, świąd, przebarwienia posłoneczne i nierówny koloryt skóry. Koniecznie należy pamiętać, aby unikać stosowania (lub zmyć je ze skóry) wszystkich leków zewnętrznych stosowanych w AZS przed wyjściem na słońce. Są również pacjenci z atopowym zapaleniem skóry, których stan skóry znacznie poprawia się po ekspozycji na promienie słoneczne.

Zaleca się:

• Unikania wychodzenia na słońce w godzinach największej jego intensywności, czyli pomiędzy godziną 12 a 16.
• Zakrywania ciała odzieżą, w tym specjalną odzieżą z filtrami UV. Są one coraz bardziej popularne wśród osób uprawiających sporty wodne oraz u dzieci.
• Stosowania nakrycia głowy z obszernym daszkiem lub kapelusza z dużym rondem.
• Zakładania okularów przeciwsłonecznych z soczewkami z atestowanymi filtrami UV (również dzieciom).
• Stosowania preparatów ochronnych przed światłem z mineralnymi filtrami UV o wysokim SPF 50+, w postaci kr mów, lotionów, aerozolów, pianek, sztyftów, żeli czy innych form kosmetycznych.
• Stopniowo przyzwyczajać skórę do słońca przez krótki czas ekspozycji.

Co oznacza skrót SP

Sun Protection Factor (SPF) to wskaźnik opisujący siłę działania ochronnego preparatu z filtrem. Dotyczy to głównie siły pochłaniania promieniowania UVB, gdyż nie istnieje znormalizowana skala dla promieniowania UVA, choć są różne próby jej stworzenia. Prawidłowa aplikacja kremu z filtrem:

• Powinna mieć miejsce około 20 minut przed planowanym wyjściem na słońce.
• Odpowiednio obfita aplikacja. Uważa się, że ochronne działanie kremu jest najlepsze jeśli zastosujemy ilość kremu mieszczącą się na opuszce palca do pokrycia 2 cm kwadratowych skóry.
• Dosmarowywanie preparatu co 2 godziny i po każdej kąpieli nawet, gdy jest on wodoodporny.

Skórna synteza witaminy D3

Bez obaw o skórną syntezę witaminy D3 można stosować na co dzień u dzieci kremy, nawet z wysokim filtrem. Codzienne stosowanie preparatów w wysokim stopniu pochłaniających promieniowanie UVB tylko w znikomy sposób może wpłynąć na poziom syntezy skórnej witaminy D3. Przyjmuje się, że odpowiednią ilość witaminy D zapewnia ekspozycja na słońce ok. 15% powierzchni ciała bez filtrów ochronnych przez ok. 15 min dziennie. W praktyce oznacza to, iż codzienne spacery z dzieckiem nawet w cieniu i półcieniu zapewniają taką dawkę. We dług obowiązujących zaleceń dodatkową suplementację tej witaminy powinny otrzymywać dzieci w wieku 1-18 lat i dorośli corocznie w miesiącach od początku października do końca kwietnia (miesiące jesienno-zimowe).

Podsumowując, dermatolodzy podkreślają, że podstawą jest bezpieczne korzystanie ze słońca szczególnie przez dzieci, a stosowanie preparatów z filtrami UV ma na celu ochronę przed oparzeniem słonecznym i jego skutkami. Dla dzieci jako bezpieczne, wygodne, nie podrażniające nawet suchej skóry z problemami atopowymi są filtry fizyczne/ mineralne z najwyższym faktorem SPF.